İşitme engellilik, bireyin işitme duyusunu kısmen veya tamamen kaybetmesi olarak tanımlanır. Araç kullanımı sırasında işitme duyusunun önemli bir rolü olduğu düşünülse de teknolojik gelişmeler ve özel eğitim programları sayesinde işitme engelli bireylerin de güvenli bir şekilde araç kullanabildiği kanıtlandı. Özellikle işitme cihazı kullanan işitme engelliler, gerekli şartları yerine getirdiklerinde B sınıfı sürücü belgesi alabilirler.
Ancak ticari araç kullanımı söz konusu olduğunda farklı prosedürlerin devreye girdiğini mutlaka eklemeliyiz. Bu yazımızda, işitme engelli ehliyet alabilir mi, işitme engelliler motosiklet kullanabilir mi gibi sıklıkla merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
İşitme Engelliler İçin Ehliyet Alma Aşamaları
Ehliyet başvurusunda bulunmak isteyen ya da mevcut ehliyetini değiştirmek isteyen işitme engelli bireyler, birkaç adımı tamamlamalılar.
- Aile Hekimine Başvuru: İşitme engelli bireyler, bir adet fotoğraf ile aile hekimine başvururlar. Aile hekimi tarafından yapılan ilk muayenede, bireyin sürücü olmaya engel bir durumu olup olmadığı değerlendirilir. Eğer muayene sonucunda karar verilemezse veya bir engel hali tespit edilirse, birey ilgili branşta bir uzmana yönlendirilir.
- Hastane Değerlendirmesi: Aile hekiminin sevk yazısı ile kişi, yetkili bir hastaneden randevu alır. Hastanede, ilgili yönetmelikler çerçevesinde uzman doktor tarafından detaylı bir değerlendirme yapılır. Bu muayene sonucunda hazırlanan sağlık raporu, kapalı bir zarf içinde kişiye teslim edilir.
- İl Sağlık Müdürlüğü Onayı: Birey, aldığı sağlık raporunu il sağlık müdürlüğüne teslim eder. İl sağlık müdürlüğünde toplanan sağlık komisyonu, başvuruyu inceleyerek bireyin sürücü belgesi alıp alamayacağına karar verir.
- Sürücü Belgesi ve Özel Kodlar: İl sağlık müdürlüğü tarafından verilen karar, bireyin engel durumuna göre belirlenen özel tertibat veya araç kullanımıyla ilgili kod numaralarını içerir. Ayrıca kişinin A, A1, A2, B, B1, BE ve M sınıfı sürücü belgelerinden hangisini alabileceği de bu kararda belirtilir.
İşitme Engellilerin Ehliyet Alabilir Mi?
İşitme engelli bireylerin ehliyet alabilmesi, belirli yönetmelik ve kriterlere bağlı. Yönetmeliğe göre, bireyin bir kulağında işitme seviyesi 25 dB’nin altında olmalı ve diğer kulakta işitme kaybı 50 dB’yi geçmemelidir.
Eğer bu şartlardan daha fazla işitme kaybı varsa, işitme cihazı kullanımı bir seçenek olabilir. İşitme cihazı ile işitme düzeyi kötü işiten kulakta en fazla 50 dB olursa, işitme engelli bireyler B ve F sınıfı ehliyet alabilirler. Ancak bu bireylerin ticari araç kullanmaları yasak olduğunu ve bu durumun ehliyet belgelerine işleneceğini paylaşalım.
İşitme Cihazı Kullanımı ve Sınırlamalar
Yönetmelik, işitme cihazı kullanan bireyler için de bazı sınırlamalar getirir. İşitme cihazı kullananlar, A1, A2, C, D, E ve G sınıfı sürücü belgelerini alamazlar. Bu ehliyet sınıfları ile kullanılacak motosiklet, kamyon, otobüs gibi araçlar işitme engelli bireyler tarafından kullanılamaz. B sınıfı sürücü belgesi alabilen işitme engelliler ise ticari araç kullanamaz ve bu sınırlama belgelerinde belirtilir. Bu da işitme kaybı olan ehliyet alabilir mi sorusunun yanıtını veriyor.
İşitme Engelli A1 ve A2 Ehliyet Alabilir Mi?
İşitme engelli bireyler, işitme cihazı kullansalar dahi A sınıfı ehliyet alamazlar. Bu durum A1 ve A2 ehliyeti ile kullanılabilen motosikletleri kullanamayacakları anlamına geliyor. Ancak gerekli koşullar sağlandığında B sınıfı işitme engelli ehliyet alabilecekleri için B sınıfı ehliyet ile kullanılan motosikletleri kullanabilirler.
Tek Taraflı İşitme Kaybı Olanların Durumu
Tek kulağında işitme kaybı olan bireyler de belirli şartlar altında ehliyet alabilirler. Eğer işitme kaybı olan kulaktaki saf ses ortalaması 50 dB’yi geçmiyorsa, bu bireyler B ve F sınıfı sürücü belgesi alabilirler. Ancak onlar da ticari araç kullanamazlar ve ihtiyaç durumunda işitme cihazı kullanabilecekleri ehliyet belgelerine işlenir.
İşitme Engellilerde Trafik İşaretleri ve Ses Algısı
İşitme engelli bireylerin trafik güvenliğini sağlamaları için görsel trafik işaretleri büyük önem taşır. Trafik işaretlerindeki renkler ve semboller, işitme engellilerin uyarıları doğru bir şekilde anlamalarına yardımcı olur. Örneğin, kırmızı üçgen bir “Dur” işareti, işitme engelli sürücünün durması gerektiğini açıkça ifade eder.
Bazı bölgelerde, sesli trafik uyarılarına alternatif olarak görsel sistemler kullanılıyor. Bu sistemlerde trafik ışıklarına entegre edilmiş flaşörler veya ekranlar sayesinde işitme engelli sürücüler trafik durumunu görsel olarak algılayabilirler.
İşitme Engellilere Özel Araç Modifikasyonları
İşitme engelli sürücülerin araç kullanırken güvenliğini artırmak için özel araç modifikasyonları yapılabiliyor. Bu modifikasyonları aşağıda sıraladık.
- Görsel Uyarı Sistemleri: Trafik sesleri yerine, sürücüyü uyarmak için görsel bildirimler kullanılır.
- Titreşimli Uyarı Sistemleri: Araçta önemli bir uyarı olduğunda, titreşimli sistemler sürücünün dikkatini çeker.
- Geri Görüş ve Çevre Kameraları: İşitme engelli bireylerin çevrelerini daha iyi görebilmeleri için kamera sistemleri kullanılır.
- Özel Navigasyon Sistemleri: İşitme engellilere uygun olarak tasarlanmış navigasyon sistemleri, görsel rehberlik sağlar ve yolculuğu kolaylaştırır.
