Engelli bireylere, toplum içinde bağımsız olarak hareket edebilmeleri için devlet tarafından tanınan bazı haklar bulunuyor. Bunlar arasında engelli bireylerin araç sahibi olmak istediklerinde KDV, MTV ve ÖTV muafiyeti ya da vergi indirimlerinden yararlanabilmeleri.
Sağlık koşulları açısından engelli statüsünde değerlendirilen bireyler, belli bir yüzdenin üzerinde engele sahip ve bunu tam teşekküllü hastaneden aldıkları bir raporuyla belgeleyebiliyor durumdaysa; ÖTV indirimli motosiklet ve diğer araçlardan satın alabiliyor.
Araç Alımında ÖTV İndirimi Nedir ve Kimler Yararlanabilir?
Engelli ÖTV muafiyetiyle sıfır araç satın alabilmek, engelli bireyler için hayatı kolaylaştırabilmek adına tanınan haklardan biri. Özel Tüketim Vergisi yani ÖTV normal şartlarda, araçların türüne ve motor silindir hacmine göre yüzde 45 ila yüzde 225 arasında değişen bir oranda alınıyor.
Ancak en az yüzde 40 engeli olan vatandaşlara vergi indirimi yapılabilir ya da bu kişiler ÖTV’den muaf tutulabilir. Engelli raporu ile araç alımı esnasında, yüzde 40 ile yüzde 89 arasında engele sahip vatandaşlara vergi indirimi, yüzde 90 ve üzeri engele sahip olanlaraysa vergi muafiyeti uygulanır.
Engelli Raporu ile ÖTV İndirimli Araç Alma Şartları
Sıfır araç alımında uygulanan ÖTV indiriminin engel yüzdesine göre belli şartları bulunur. Bu haklara sahip olabilmek için yüzde 40 oranında engele sahip olduğu doktor raporu ile sunulmalı. Engellilik yüzdesi 40 ile 89 arasında olanların ÖTV indirimi alabilmeleri için aşağıdaki şartları sağlamaları bekleniyor:
- 18 yaşından büyük olmak,
- A veya B sınıfı bir ehliyete sahip olmak,
- Engelli raporunda “sürücü belgesi alabilir” ifadesinin bulunması,
- Engel raporunda nasıl yazıyorsa o şekilde şekilde (düz veya otomatik vitesli) araç almak için başvurmak,
- Engel durumuna bağlı olarak gerekiyorsa “tertibatlı araç kullanır”, gerekmiyorsa da “tertibata gerek olmadan ÖTV indiriminden faydalanır” ifadesinin bulunması,
- Engel raporunda yazan duruma uygun tertibatla hazırlanmış bir araç almak için başvurmak.
Tüm bu şartları sağlayan adaylar için engelli ÖTV indirim oranı yüzde 26.3 ve KDV indirimi ise yüzde 15.24’tir. Yüzde 90 ve üzeri engellilerin araç alma şartları ise ÖTV’den tamamen muafiyet sağladığı için daha farklı detaylar içerir. İşte o şartlar:
- Aracı kullanacak kişi engelli kişinin kendisiyse engelli ehliyeti, yakınıysa A veya B sınıfı bir ehliyete sahip olması gerekir.
- Engellilik Sağlık Kurulu raporunda “ÖTV istisnalı araç kullanabilir” ibaresinin bulunması gerekir. Ancak raporda “sürücü ehliyeti alabilir” ifadesi bulunmuyorsa aracı, ruhsata kaydettirilen diğer 3 kişi de kullanabilir.
- Aracı, yüzde 90’ın üzerinde ağır engele sahip kişi için yaş sınırı aranmaksızın tüm yakın aile üyeleri satın alabilir.
- 18 yaşından büyük ve zihinsel engeli olmayan bireyler araç satın alım işlemlerini kendileri gerçekleştirebilirken 18 yaş altı için ebeveyn muvafakatnamesine ihtiyaç duyulur.
- Yüzde 90 ve üzeri engeli bulunan kişi, 18 yaşın üstünde ancak zihinsel engelliyse araç alımında vasi kararı gerekir.
Engelli Raporu ile Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar
Engelli raporuyla araç alınırken hazırlanması gereken evraklar şu şekildedir:
- Yüzdesini belirten ifadenin yer aldığı engellilik durumunu gösteren rapor
- Araç ruhsatı kimin üzerine olacaksa sürücü belgesi,
- Ücret iadesini alabilmek için vergi dairesine yapılan ÖTV ödemesine ait makbuz.
Engelli Bireyler Tarafından ÖTV Muafiyeti Nasıl Alınır?
ÖTV muafiyetinden faydalanmak isteyen engelli bireylerin ÖTV istisnasından faydalanmak için yapması gerekenler bulunuyor. Yüzde 90 engelli bireyin Engelli Sağlık Kurulu tarafından almış olduğu raporda, “ÖTV İstisnalı Araç Kullanabilir” ifadesinin yer alması zorunludur. Bu şekilde engelli motosiklet indirimi ve diğer binek araç indirimleri sağlanmış olur.
Daha sonra engelli bireye ait engel raporu, engelli araç alımı için gerekli evraklar ile birlikte ilgili kuruma ibraz edilmeli. Engelli araç alımı için gerekli olan evraklar, ÖTV ödeme belgesi, sürücü belgesi ve engelli raporudur. Muafiyet onayı alındıktan sonra alım işlemleri başlatılabilir.
ÖTV’siz Alınan Araçlar Satılabilir mi?
Özel Tüketim Vergisi muafiyeti ile alınan araçlar, satış işlemleri gerçekleştikten sonra 5 yıl boyunca satışa çıkarılamayacağını özellikle belirtmeliyiz. Buna rağmen eğer aracın satılması isteniyorsa bu durumda satış işlemleri gerçekleştirilmeden önce aracın ÖTV tutarının ödenmesi zorunlu tutulmuştur.
Buna ek olarak, eğer ÖTV muafiyeti ile satın alınan bir aracın aldığı ağır hasar nedeniyle trafiğe çıkması yasaklanmışsa bu durumda Özel Tüketim Vergisi olmaksızın yeni bir araç satın alabilmesi mümkün.
Mevcut Sürücü Belgesi Nasıl Engelli Sürücü Belgesine Çevrilir?
Kaza veya hastalık nedeniyle hali hazırda B Sınıfı Sürücü Belgesini, B Sınıfı Engelli Sürücü Belgesine çevirmek isteyenler aşağıdaki yönergeleri takip ederek sürücü belgelerini yenileyebilirler.
Öncelikle araç kullanabileceğine dair ifadenin yer aldığı Engelli Sağlık Kurulu Raporu ve Sürücü Sağlık Raporu alınmalı. Ardından bu rapor ve mevcut ehliyetleri ile il nüfus müdürlüğüne başvurarak B Sınıfı Engelli Sürücü Belgesine çevirebilirler.
